ปัญหาหลังจากติดตั้ง Debian 11

ปัญหาการติดตั้ง ไดว์เวอร์การ์ดจอ

      เนื่องจากในเครื่องคอมพิวเตอร์ ตอนประกอบ ซื้อ Cpu แบบไม่มีส่วนประกอบของการ์ดจอ เลยต้องติดตั้งการ์ดจอนอก และซื้อการ์ดจอมือสองราคาถูกมาใช้ เลยติดค่อนข้างเก่าหน่อย

     ลืมคิดว่าเป็น nvidia  ที่จริงแล้วเป็น AMD   เลยหาวิธีการติดตั้งเสียนาน แล้วมานึกได้ว่าไม่ใช่

      ที่นี้ละเครับ มีปัญหาอัพเดทไม่ได้เพราะมันแจ้ง Repository   บางตัวมีปัญหา เลยต้องหาวิธีแก้ จนเจอคำสั่งแปลกๆๆ หลายตัวเลยบันทึกไว้

วิธีติดตั้งการ์ดจอ AMD/ATI บน Debian

          เจอในเว็บนี้ เรียบง่ายมากและติดตั้งได้จริง   คลิกที่นี้ เพื่อเข้าหน้าเว็บที่อ้างอิง

          เผื่อเว็บนั้นมีปัญหา เลยสรุปย่อไว้ดังนี้

คำสั่งแรก ตรวจสอบการ์ดจอ ให้แน่ใจว่า ตรงรุ่นจริงหรือไม่อย่างไร 

$ lspci | grep Radeon

01:00.0 VGA compatible controller: Advanced Micro Devices, Inc. [AMD/ATI] Caicos XT [Radeon HD 7470/8470 / R5 235/310 OEM]
01:00.1 Audio device: Advanced Micro Devices, Inc. [AMD/ATI] Caicos HDMI Audio [Radeon HD 6450 / 7450/8450/8490 OEM / R5 230/235/235X OEM]

ปรากฏว่า การ์ดจอตรงกับในเครื่อง

ใช้คำสั่งเพื่อจัดการกับแหล่งที่ Debian กำหนดไว้ว่าเป็นแหล่งต้นทางที่เก็บ Package หรือที่เรียกว่า Repositories

#vi  /etc/apt/sources.list

เพิ่มส่วนนี้ลงไปในไฟล์ดังกล่าว 

   deb http://deb.debian.org/debian/ bullseye main contrib non-free

ทำไมเราใช้คำสั่งนี้ 

          เพราะว่า  ปกติแล้วในการติดตั้งโปรแกรมหรือ Package นั้น  Debian จะกำหนดให้ติดตั้งเฉพาะผ่านที่ทาง Debian กำหนด  หากให้เป็นวิชาการหน่อย เขาเรียกว่า

          Debian Free Software Guidelines (DFSG)

คือตอนที่เราติดตั้ง Debian เสร็จ ในไฟล์ /etc/apt/sources.list มันจะกำหนดมาให้เฉพาะ เส้นทางในการติดตั้งผ่านที่กำหนดไว้ในครั้งแรกเท่านั้น

          ในการติดตั้ง Package ทั่วไปที่มีอยู่ใน Repository นั้นเราสามารถติดตั้งได้เลยโดยไม่ต้องแก้ไขอะไร 

          แต่ ปัญหามันเกิดขึ้น เมื่อเราติดตั้งไดว์เวอร์การ์ดจอ ของ AMD/ATI  มันไม่มี เพราะมันเป็น non-free

          เมื่อมันไม่ได้ถุกกำหนดใน Sourcse.list เราจึงต้องมากำหนดเอง เลยต้องแก้ไข เพื่อให้สามารถติดตั้งไดว์เวอร์ของมันได้ครับ   หรืออีกอย่างคือ แก้ไข เพื่อเปิดการใช้ Package ที่เป็น non-free

ขอเน้นตรงนี้นิดนะครับ เกี่ยวกับ main contrib non-free

ให้ดูตอนที่เราเพิ่มค่า 

          deb http://deb.debian.org/debian/ bullseye main contrib non-free

          3  ตัวหลังนะครับ  ที่อยากอธิบาย เพราะตอนเล่นใหม่  ๆ มันงง มากๆๆ มันคืออะไร

          main คือ Package ทุกตัวที่เราต้องการติดตั้ง มันจะเก็บไว้ในตัวนี้ เป็นตัวที่แจกจ่ายฟรี ตรงตามข้อกำหนด DFSG สรุปง่ายคือ Package ทุกตัวคือผ่านการรับรองของ Debian แล้ว ว่าใช้ได้เลย

          non-free คือ Package ที่อยู่นอกเหนือ main  พูดง่ายๆๆ คือ ไม่ตรงตามที่ DFSG กำหนดไว้  ส่วนมากแล้วเป็นของกลุ่มที่ผลิดมาโดยเฉพาะ เช่นตัวอย่างนี้ คือไดว์การ์ดจอ หรือไดว์เวอร์อื่นๆ  หรือ Package อืนๆๆที่ ไม่มีใน ตัว main

          contrib  มันเหมือนตัวกลางระหว่าง main กับ non-free  คือตัวนี้ มันจะต้องกำหนดลงไปด้วย คือมันได้รับการยอมรับจากข้อกำหนด DFSG แต่มันจะขึ้นอยู่กับตัว non-free ด้วย

ไม่รู้งง ไหม แต่ให้เข้าใจง่ายๆๆ ว่าเพื่อความปลอดภัยครับ ในการติดตั้ง เขาก็เลยให้เราเลือกที่จะติดตั้งเอาเองในส่วนที่ว่า เราจำเป็นต้องใช้

หลังจากนั้น ก็ใช้คำสั่ง

#apt-get update
#apt-get install firmware-linux-free firmware-linux-nonfree

เป็นอันว่าเสร็จเรียบร้อย

อยากแนะนำนะครับ การติดตั้งในพวก Linux อย่าไปอ่านคำแนะนำแล้วทำทันทีให้ลองไล่ ดูแต่ละเว็บก่อน เพราะเป้าหมายเดียวกัน บางเว็บอธิบายซะ เลิศเลอ ยุ่งยากสับสน  อวดความเก่งซะจนน่ากลัว

บางเว็บอธิบายง่าย ๆๆ ขั้นตอนไม่มาก แต่มีผลเท่ากันเลย ตามที่เราต้องการ

ให้เลือกเอานะครับ เพราะพวกนี้ มีหลากหลายมากในการคอนฟิก

ติดตั้ง fonts ภาษาไทย

ต่อมา ติดตั้งฟ้อนภาษาไทย 

เข้าไปเว็บไซต์  https://fonts.google.com/?subset=thai

ดาวโหลดน์ที่ชอบมาแล้ว

เข้าไปสร้าง ไดเร็กเตอรี่ fonts

/home/knupan/.local/share/fonts/

ตามนั้นนะครับ ส่วน knupan นั้นใครใช้ชื่อผู้ใช้ว่าอะไร ก็ให้ตรงกับชื่อผู้ใช้และไฟล์ตามนั้น อาจจะซ่อนอยู่ก็ สั่งให้แสดงก่อนนะครับ และระวัง Fonts  มี S ต่อท้าย

แล้วคัดลอกชื่อไฟล์ทั้งหมดที่เราดาวโหลดน์มา  ไปเก็บไว้ใน ไดเร็คเตอรี่ fonts ที่เราสร้างขึ้นมา

ใช้คำสั่ง

fc-cache  

เป็นอันเสร็จ

การถอดตัวติดตั้งบางตัว

ปัญหา ต่อมาคืออย่างที่บอกว่า ติดตั้ง ไดว์เวอร์ผิด มีบางตัวที่มีปัญหาเมื่อสั่ง Update

นี่คือคำสั่งติดตั้ง

#sudo add-apt-repository ppa:oibaf/graphics-drivers

นี่คือคำสั่งถอนการติดตั้ง

#sudo add-apt-repository --remove ppa:oibaf/graphics-drivers

หากเราจำไม่ได้ว่า คำสั่งติดตั้งคือตัวไหนให้ใช้วิธีการใช้คำสั่ง

#history

คำสั่งทุกตัวที่เราใช้งาน มันจะปรากฏให้เห็น แล้วเราแค่ใช้วิธี คัดลอก แล้วมาใช้คำสั่งถอนการติดตั้ง

เช่น 

sudo apt -y install nvidia-driver firmware-misc-nonfree

หากต้องการถอนการติดตั้ง ก็แค่เปลี่ยนให้เป็น

sudo apt -y remove  nvidia-driver firmware-misc-nonfree